In Kaapstad vroeg ik mij op een gegeven moment af (die vraag komt altijd wanneer ik langer van huis ben!) ‘WAT DOE IK HIER?'. Nu ik in Windhoek (Namibie) ben is diezelfde vraag er al na een korte wandeling door het centrum van deze werkelijk nietszeggende hoofdstad van het, op Mongolie na, dunst bevolkte land ter wereld. Het kan met een stad waar men een Robert Mugabe (de man die Zimbabwe tot het armste land ter wereld maakte) Avenue heeft natuurlijk ook nooit echt iets worden. Ik weet dat overal in de wereld de overwinnaars de geschiedenis (her-)schrijven maar er zijn natuurlijk grenzen. Ik vind dat de Fidel Castro Avenue, die hebben ze hier ook, de grens van het betamelijke vormt. Deze twee brede doorgaande wegen worden overigens met elkaar verbonden door de Nelson Mandela Avenue en de Sam Nujoma (eerste president van de onafhankelijke Republiek Namibie) Avenue. Dat dan weer wel. Wat die straatnamen betreft kan het allemaal nog veel gekker maar daarop was ik voorbereid. Namibie was aan het eind van de negentiende en het begin van de twintigste eeuw een Duitse kolonie en daaraan herinneren onder andere de uiterst gemütliche Bahnhof Strasse, Moltke Strasse, Am Wassenberg en de wijk Ludwigsdorf.

Maar laat ik bij het begin beginnen. Het voorjaar in Kaapstad was de laatste week erg nat en grijs. De voorbereidingen die ik moest treffen voor de studiereis die mijn collega's en ik half oktober gaan maken met onze leerlingen zitten er bijna allemaal op en het personeel van de supermarkt waar ik mijn dagelijkse boodschappen in Woodstock (Kaapstad) doe begon mij te groeten. En met name wanneer dat laatste gebeurt weet je dat het tijd wordt om eens iets anders te gaan doen. En nu ik hier toch in Zuidelijk Afrika ben dacht ik ‘Naar Namibie! Waarom niet?'. Vanuit Kaapstad vliegt South African Airlines dagelijks voor een zeer aanvaardbaar tarief naar Windhoek. De hoofdstad is uiteraard niet mijn werkelijke reisdoel. Er is geen website of reisgids te vinden waarin een bezoek aan Windhoek wordt aanbevolen en ik begrijp nu waarom dat zo is. Namibie wordt vooral bezocht vanwege zijn prachtige wild- en natuurparken en woeste en ongerepte landschappen die ik de komende week dus ook ga bekijken. Ik beschik over een auto en het basis wegennet (ik vermijd de gebieden waar een 4x4 absoluut noodzakelijk is) is uitzonderlijk goed. Over Zuid-Afrika bericht ik nu een week niet. Die draad pak ik begin oktober weer op. Wanneer daar aanleiding toe is zal ik zeker niet nalaten over mijn verblijf in Namibie te berichten. Om te beginnen nu.

Wat Namibie betreft is het goed om te weten dat het een van de jongste democratieën ter wereld is. Pas in 1990 lukte het de bevrijdingsbeweging SWAPO definitief om het land onafhankelijk te verklaren en de Zuid-Afrikanen (die in eigen land streden tegen het eveneens verboden ANC) definitief de deur te wijzen. De koloniale geschiedenis van het land kent een heel kort en weinig ingrijpend Hollands (in 1793 nam de Hollandse autoriteit in de Kaapkolonie bezit van Walvisbaai), Duits (eind 19^e en begin 20^e eeuw), Brits (na de Eerste Wereldoorlog) en Zuid-Afrikaans hoofdstuk waarbij de oorspronkelijke bewoners (o.a. de San, Khoi-Khoi, Ovambo, Herero en Nama) een rol als figurant in de ‘grote' geschiedenis speelden. Zoals het in Afrika vrijwel altijd het geval is geweest. De Duitse koloniale geschiedenis kent evenals de periode waarin het Zuid-Afrikaanse apartheidsregime de SWAPO bestreed, over die periode later meer, enkele inktzwarte bladzijden. Nadat Duitsland in 1890 Namibië tot een Duitse kolonie, het gebied kreeg de naam Duits Zuidwest-Afrika, had verklaard kwamen in 1904 de Herero onder leiding van Samuel Maharero in opstand. Duitsland stuurde een legereenheid onder Lothar von Trotha, die het bevel gaf tot een genocide (Vernichtungsbefehl): ‘Elke Herero die binnen de Duitse grenzen wordt aangetroffen, met of zonder geweer, met of zonder vee, zal worden neergeschoten.' Wie niet werd doodgeschoten of -geknuppeld werd een vluchtweg geboden in de richting van de woestijn om er te vergiftigd. Van de ongeveer 80.000 Herero overleefde ongeveer een kwart de slachting door naar Botswana te vluchten. De overlevenden werden samengedreven in concentratiekampen. Onder erbarmelijke omstandigheden kwamen er in die kampen nog eens duizenden Herero om het leven. Chief Hosea Kutako van de Herero vocht in 1904 tegen de Duitsers en wist bij de Waterberg een Duitse patrouille te verslaan. Later raakte hij gewond en werd ook hij gevangen genomen. Hij wist echter te ontsnappen en overleefde de Namibische genocide. Kutako werd uiteindelijk zelfs 100 jaar. De gevechten aan het begin van de twintigste eeuw waren slechts een voorbode van de wereldwijde ellende die nog zou volgen. Het was het begin van een eeuw waarin ook in dit deel van de wereld nog heel veel bloed zou vloeien.

In de the Namibian lees ik dezelfde artikelen als in de kranten in Kaapstad. Corruptie, fraude, armoede (een uitgebreide fotoreportage over het leven van families op de vuilstortplaatsen van Windhoek), zorg over de democratie en kritische vragen over de toegankelijkheid van het onderwijs voor de allerarmsten. De tekenaar van de krant laat in een tweetal beelden zien hoe SWAPO voor de verkiezingen het volk zakken geld beloofd maar na de (gewonnen!) verkiezingen alle beloften schijnt te zijn vergeten. Ook hier is de (minerale) rijkdom van het land voor het grootste deel in handen van de kleine groep blanken en leeft bijna 50% van de zwarte bevolking onder de armoedegrens. Namibie haalt het wereldnieuws wat minder vaak dan de grote broer in het zuiden. Ongetwijfeld een gevolg van het feit dat hier slechts 2 miljoen mensen wonen. Het is de moeite niet waard om je er heel erg over op te winden.