Laten we met iets moois beginnen: DE EERSTE SERIE FOTO'S IS TOCH GEPLAATST! Omdat iedereen dit bericht kan lezen, Big Brother is watching you!, wil ik er verder geen woorden aan vuil maken. Het vrije woord en beeld hebben gezegevierd! Wanneer ik uit Cuba ben teruggekeerd zal ik uit de doeken doen hoe ik het Internet toch vrijelijk heb kunnen gebruiken. Of er tijdens deze reis nog veel foto's zullen volgen is zeer de vraag. Het plaatsen van dit soort bestanden kost hier uren en zeker buiten de hoofdstad zullen die uren me waarschijnlijk niet gegeven zijn. Ter illustratie wat cijfers uit deze digitale woestijn in de tropen. Op dit moment is slechts 1,7 procent van de Cubanen Internetgebruiker. Dat is vergelijkbaar met Jemen (en dat is ook echt een woestijn!). Dat Cubaanse cijfer zegt nog veel meer wanneer je het vergelijkt met bijvoorbeeld een land als El Salvador dat als veel armer en minder ontwikkeld bekend staat: 9,3 procent. Ook telt Cuba minder dan 4 computers per honderd inwoners, waarvan dan ook nog een groot deel in de scholen staat. Wat de kosten betreft is surfen op het Internet peperduur. Uitgaand van een maandloon van 18 dollar slokt één enkel uur op het Internet ongeveer 30-35% van het salaris op. Dat is bijna twee weken werken om zestig minuten te kunnen surfen ... . En dan is het netwerk dus ook nog ontzettend traag. Oorzaak daarvan is dat Cuba, een gevolg van het VS-embargo, niet over een aansluiting op de glasvezelkabel beschikt. Kortom: geen ideale situatie om grote bestanden (zoals foto's) naar elders te verplaatsen. Een tipje van de sluier; de foto's die jullie nu kunnen bekijken hebben mij bijna 3 klokuren en ruim 20 Euro aan airtime gekost. Kijken dus en ... ik deed het graag!

Hoewel de communistische (hier spreekt mijn liever over de socialistische) heilstaat in deze wereld op zichzelf al een rariteit is geworden is het geldsysteem op Cuba helemaal een curiosum. Op dit moment heb ik in mijn portemonnee twee vakjes met Cubaans geld. In het ene vakje heb ik de nationale peso waarmee ik hier in principe niet(s) kan betalen. In het andere heb ik het geld dat bestemt is voor de toeristen: de CUC, beter bekend als peso convertibile of chavito. Het zit zo. Cuba kan ook nu nog altijd alleen overleven door heel veel goederen te importeren. De eigen productie schiet op vrijwel ieder denkbaar terrein tekort. Meest pijnlijke voorbeeld: de Cubanen zijn voor 86% van hun voeding van invoer afhankelijk, met de Verenigde Staten (de vijand die het land al ruim 50 jaar blootstelt aan een economische blokkade) als meest cruciale leverancier! Die goederen vereisen betaling met buitenlandse deviezen: dollars en nu zeker ook euro's. Toen begin jaren negentig van de vorige eeuw de Sovjet-Unie uit elkaar viel verloor Cuba daarmee niet alleen een wapenbroeder in de strijd ter verbreiding van het communisme maar vooral ook een genereuze grote broer die Fidel heel wat extra roebels (voornamelijk door enorme hoeveelheden suiker af te nemen tegen veel te hoge niet marktconforme prijzen) toestopte. Om te kunnen overleven heeft Castro daarom begin jaren negentig noodgedwongen een verbond met de duivel gesloten: het toerisme! De buitenlandse bezoekers brengen nu jaarlijks zo'n twee miljard dollar in het laatje (en de groei is er nog lang niet uit) van de staatskas en dat is zo ongeveer de helft van de totale inkomsten van de staat. Na de periode 1993-2004, waarin de dollar koning was, heeft de Cubaanse Central Bank de dedollarisering doorgevoerd. Op Cuba kun je nu feitelijk helemaal niets met dollars! Illegaal is de munt officieel niet maar bij verkoop wordt de munt zo zwaar belast dat je wel een heel grote dief van je eigen portemonnee moet zijn om ze te willen wisselen. Mijn euro's kan ik uitsluitend inwisselen tegen de CUC (1 CUC = 1 dollar). Concreet: op de luchthaven van Havana kreeg ik voor 150 euro 175 CUC uitgekeerd. Alles wat ik koop moet ik betalen in deze CUC en heel veel producten (dus ook voor Cubanen!) zijn alleen te koop in speciale CUC's-winkels . Heel soms, wanneer ik op straat bij een particulier een broodje of glaasje frisdrank koop, krijg ik na betaling met CUC de nationale peso terug als wisselgeld. Aan dat stapeltje geld heb ik verder niet zo veel want ik kan er verder vrijwel nergens mee betalen. Veel waard is die peso overigens ook niet. Feit is dat de Cubanen gemiddeld ruim 400 nationale peso's per maand verdienen. Dat is omgerekend 18 dollar, een euro of 13. Voor de snelle rekenaars onder ons: een CUC is dus bijna 25 nationale peso's waard. Toen ik de vrouw die mijn hotelkamer dagelijks schoonmaakt 5 CUC toestopte gaf ik haar dus met zekerheid meer dan een kwart van haar maandloon als fooi. Gevolg van dit alles is dus dat op Cuba iedereen op jacht is naar CUC's en daarmee is de jacht op de toerist (iets specifieker: de jacht op de CUC's van de toerist) geopend. In dat kader spreken de Cubanen ook heel toepasselijk over la lucha, de strijd. Hoe die strijd in de praktijk van alledag in bijvoorbeeld mijn hotel wordt gevoerd? Een voorbeeld. In de Cubaanse winkel aan de overkant van het hotel waar met nationale peso's moeten worden betaald kost een blikje Cubaanse Cola 8 peso's. Die blikjes zie ik dagelijks vanuit die winkel in de koelkast van het restaurant van mijn hotel verdwijnen. Daar betaal ik voor datzelfde blikje cola 1 CUC (= 25 peso's). Een handeltje waar de serveersters en de winkelier ieder hun deel van opstrijken. En zo zijn er nog duizenden andere voorbeelden. Ik vertel er later verder over uit eigen ervaring want het is vrijwel onmogelijk om te ontsnappen aan deze jacht. Mij is het in ieder geval niet gelukt. En dat is maar goed ook want dat zijn nu juist de dingen die mooie verhalen opleveren.

‘... op het gevaar af belachelijk te schijnen, moet ik zeggen dat de ware revolutionair wordt bewogen door gevoelens van liefde.'

Ernesto CHE Guevara, plaats en datum onbekend