Nu eens niet heel ver weg. Terug naar Berlijn. Ik kom in deze stad sinds 1980. Ik was sinds die tijd niet jaarlijks in Berlijn maar wel bijna jaarlijks. Ik vind het een heerlijke stad die overal waar je kijkt geschiedenis, kunst en cultuur ademt. En ook pijn, vergetelheid, waanzin en hoop. Zelden zal een stad zo door de loop van de geschiedenis door elkaar zijn geschud. Ook vandaag nog, ruim vijfenzestig jaar na het einde van de tweede wereldoorlog en ruim twintig jaar na die Wende en de hereniging, zie je hoe veel verwondingen Berlijn heeft opgelopen. De stad heeft aan de bombardementen littekens overgehouden die niet makkelijk zullen helen en ook de scheiding door die verfoeide Muur heeft onuitwisbare sporen nagelaten. Zal men zo'n stukje tekst ook in 2050 typen vraag ik mij dan altijd af?! Heelt de tijd alle wonden? Zal over 40 jaar de stad deze sporen hebben uitgewist? Zal die herinnering aan die vreselijke twintigste eeuw dan alleen nog worden geconserveerd in musea? Wat zullen de generaties die zich dan door de straten bewegen zien? Wat zullen zij zich herinneren? Willen herinneren? Nou ja, de kans is heel klein dat ik mij in 2050 nog eens over die vragen zal buigen dus laten we snel overstappen naar het hier en nu. Altijd weer terugkerende vraag in mijn leven: Wat die ik hier? Ik ben met Eric (vriend en geschiedeniscollega op Lek en Linge) in Berlijn omdat wij hier de laatste tien jaar met grote regelmaat met onze leerlingen komen. Over drie weken zullen we hier weer neerstrijken met zo'n 70 leerlingen uit 5 atheneum. Omdat we onszelf graag blijven vernieuwen (en dus de leerlingen verrassen!)hebben we deze keer het plan opgevat om Berlijn te gaan bekijken vanaf de fiets! Zoiets vergt echter voorbereiding en daarom heb ik nu steenkoude oren, kromgetrokken handen en een zitvlak waarin nauwelijks enig leven te bespeuren is. Kortom: wij hebben door Berlijn gefietst om uit te zoeken wat wel en niet kan. Onze conclusie is dat er heel veel kan en dat we aan die ene fietsdag natuurlijk weer niet genoeg hebben. Dat hebben we vaker wanneer we plannen maken. Heerlijk! Er is zo veel te zien en vertellen maar Berlijn is vooral ook erg groot. Let op: heel erg groot. Door haar bijzondere verleden is Berlijn geen compacte stad maar meer een soort vlek op een tapijt dat op een verkeerde manier is schoongemaakt. De vlek is door het vele (onkundige)boenen groter en groter geworden. De komende dagen zullen we ons buigen over de vraag welke keuzes we gaan maken. Want je moet hier kiezen. Het is geen stad voor twijfelaars. We neigen naar de verhalen die samenhangen met de geschiedenis van na 1945 en meer in het bijzonder de geschiedenis die samenhangt met de bouw van de Muur (augustus 1961-november 1989). Daarover vertellen we het liefst en voor een ieder met een beetje voorstellingsvermogen is dat verleden ook nog steeds goed zichtbaar. Hoogtepunt van deze dag was onze wandeltocht (de fiets hadden we even aan een hek geketend) langs de onlangs gerenoveerde East Side Gallery. Ik zal er mijn volgende fotobijdrage aan wijden. Dieptepunten waren er niet. En daarom springen we morgen wederom met veel plezier op de fiets. We zullen met ons kinderlijke enthousiasme in ieder geval een stukje van de kou uit Berlijn verdrijven.