Olijfgroen, olijfolie, olijfboom, olijfpers, Olijfje

Door Mark van Dooren (productieleider jouw land, mijn land)

Weet u hoeveel liedjes er over olijven geschreven zijn? En spreekwoorden? Luidkeels zijn werkelijk alle varianten de omgeving van Efrata ingeslingerd: ‘Kom van die tak af!' Vandaag hebben we een Palestijnse boer geholpen met het binnenhalen van zijn oogst. Olijven, om elk misverstand te voorkomen. Samen met een halve bus Olijfplukactivisten hebben we in twee klokuren alle bomen ontdaan van olijven. Hoog en laag. Groen tot auberginepaars. 'Geen steeltjes en blaadjes in de emmers!'

Spannende verhalen vooraf over het plukken dichtbij de nederzettingen vol (schreeuwende?!) kolonisten, blijken in de werkelijkheid van vandaag niet aan de orde. Ook dachten we (of hadden gehoopt?) dat het plukken vandaag met een groep jonge activisten zou zijn: nieuwsgierig naar hun beweegredenen en de ontmoeting. Nu trokken we op met een groep (voor de leerlingen) wat maatschappij-kritische ouderen, die meteen vragen of we wel weten, ‘dat daar kolonisten zitten' - wijzend op een trailerpark achter een Heras-hekwerk. Ja, wij zijn ook al even hier en we weten het. ‘O' ‘En kennen jullie leerlingen het echte verhaal wel?', worden ook de docenten gecheckt. In plaats van een discussie over de definitie van'echt' te beginnen, lijkt het ons beter om te gaan plukken. Onze leerlingen zijn snel, heel snel. Nog voor de lunch is de boomgaard leeg.

De lunch begint als een vraag: Wat zijn ze aan het bereiden in de keuken? Hoeveel? Hebben we wel genoeg tijd om alles op te eten? Eten de anderen ook mee? En gelukkig eten die anderen ook mee van de grote variëteit die wordt aangeboden: soep, yoghurt, vleesbroodje, dolmades (gevulde wijnbladeren) en een soort spinazie in bladerdeeg: helemaal goed dus en ruim voldoende!

Daarna door naar Arij, waar we in een luxe vergaderruimte worden ontvangen voor een presentatie over hét conflict, vanuit Palestijns oogpunt. Een verhaal gebaseerd op cijfers en landkaarten. Over afspraken en beloftes in o.a. het Oslo-akkoord. Duidelijk: Israël houdt zich niet aan de gemaakte afspraken. Maar er is een voordeel voor de Palestijnen, volgens onze spreker: ‘Time is on our side.' Onze leerlingen twijfelen daarover: de Israëli's bouwen er ondertussen nederzetting na nederzetting bij. De spreker blijft optimistisch: de sociale media zorgen voor bereikbaarheid van de jeugd. De jeugd heeft de toekomst. Daar moet de verandering van komen. Tijdens de presentatie wordt ons meegedeeld dat Kaddafi opgepakt is (op dat moment is nog niet bekend of hij ook dood is).

Moe na deze lezing en het plukken van eerder deze dag duiken we, via het checkpoint, nog even Jeruzalem in. Souvenirs en een (laatste?) broodje falafel.

Elke olijf is anders.

Of zoals John Lennon al zong 'Imagine there's no olive'.

Over een vrijwel perfecte studiereis

Het is natuurlijk niet zo heel verstandig om twee dagen voor onze terugkeer en het definitieve einde van onze studiereis alenkele conclusies te trekken. Toch doe ik dat. Durf ik dat. Alles verloopt vanaf het allereerste begin vrijwel perfect. Niet in die zin dat er nooit een bus te laat komt of dat het ontbijt wat later gereed is dan gepland maar dan doel ik op de chemie in onze reisgroep. Het is een feest en voorrecht om dit werk met deze leerlingen te mogen doen. En dat jaar in, jaar uit. Ook na onze belevenissen in Zuid-Afrika twaalf maanden geleden hebben we weer een groep leerlingen mee die veel wil weten, zien en ervaren. En dat op een plek waar niets eenvoudig is. Laten we maar gewoon vaststellen dat alles hier ingewikkeld is. Kortom: het is geengeringe opgaveom alles wat je ziet en hoort een plaats te geven en met elkaar te rijmen. Veelal is er geen sprake van rijmen maar van hevig schuren. Uitgescholden worden door een orthodoxe Jood die je niet in zijn wijk wil hebben of een Palestijnse gids die je toevoegt dat Arafat een goed mens was maar dat hij helaas altijd werd omringd door slechte mensen. Zijn er nu criminelen vrijgelaten door Israel? Maar was Shalit als militair werkzaam aan de grens met Gaza feitelijk niet ook een crimineel? Maar dan een in opdracht van zijn overheid? Wat is het verschil tussen een terrorist en een verzetsstrijder? In de ogen van de twee partijen is een en dezelfde persoon vaak beide. Het is nu en dan flink verwarrend. Vanaf de eerste minuut heerst er een cultuur van afspraak=afspraak. Samen uit, samen thuis. Geen dingen doen waarvan we vooraf hebben gezegd dat je ze ook beter niet kunt doen. Interesse in elkaar en ook in ons als begeleiders. Steeds minder voel je je een leraar. Veel eerder reisgenoten onder elkaar met een gemeenschappelijke interesse en doel. Heel langzaam maar ook heelzeker vreet de vermoeidheid zich een weg naar binnen. Zo veel indrukken, lange dagen, ontzettend veel lopen en altijd weer vroeg op. Maar klagen doen we niet. Doet niemand. De avonden lezen we, leggen een kaartje, houden we onze dagboeken bij, mailen we, schrijven we artikelen voor kranten en websites en bewonderen we elkaars foto's. Wij als begeleiders zoeken naar de zwakke plekken in ons programma en discussieren over mogelijke verbeteringen. Kan het beter? Moet het anders? De vragen die we elkaar altijd stellen. En dan is het fijn wanneer je samen tot de conclusie komt dat er niet zo heel veel beter kan. Dat we ons huiswerk goed hebben gedaan én dat we de leerlingen hebben meegenomen die geschikt zijn voor een studiereis als deze. Mooi dat we die leerlingen op school en in onze klassen hebben. Zoals ik al opmerkte: een voorrecht om dit werk te mogen doen! En nu dus nog twee dagen volhouden. Gaat lukken.

HEBRON

Door Kees van der Zwaard (tekstschrijver en regisseur jouw land, mijn land)

We rijden van Bethlehem naar Hebron. Tussen de Palestijnse dorpen liggen nederzettingen van kolonisten. Verspreid als distels tussen de druiven - volgens de Palestijnen; als rozen in de woestijn - volgens de kolonisten. Onze gids vertelt over een Palestijns dorp, dat regelmatig het slachtoffer is van treiterijen door kolonisten. Ik vraag om een voorbeeld. Dat kan ik krijgen: Zes weken geleden gooiden Palestijnse kinderen stenen naar een auto van kolonisten. De chauffeur verliest de macht over het stuur, slaat over de kop en komt samen met zijn vrouw om. Daarop trekken de woedende kolonisten naar het dorp om wraak te nemen. Ze gedragen zich - ‘hoe zal ik het zeggen - als vandalen', aldus de gids.

Ik vraag voorzichtig of er ook iemand was die tegen die kinderen zei, dat stenen gooien letterlijk levensgevaarlijk is. ‘Nee', zegt de gids, ‘zo gaat het altijd. Iedereen provoceert iedereen. De kolonisten rijden als gekken, het liefst dwars door ons heen, omdat ze bang zijn en om te terroriseren. En de Palestijnen gooien stenen naar auto's. Hoe meer er over de kop slaan, hoe beter.

En dan zijn we nog niet eens in Hebron.

In Hebron wil elke straatjongen onze gids zijn en vertellen over de 400 kolonisten, die daar hun huizen hebben bezet (teruggekeerd, zeggen de kolonisten), omdat het een heilige plaats voor hen is: Aartsvader Abraham ligt hier begraven. Reden waarom het voor de moslims ook een heilige plaats is. Dus is Abrahams graftombe zwaarbewaakt, met een muur in het midden. Moslims en Joden bidden naast elkaar tegen elkaar. (De christenen waren blijkbaar te laat om Abraham te claimen en er ook nog een kerk te bouwen.)

De kolonisten van Hebron zijn hard-core-settlers: onverdraagzaam en agressief. Ze wonen boven de Palestijnen op de eerste en tweede verdiepingen. Gooien huisvuil naar beneden, eieren als het zo uitkomt. Wij worden op een Palestijns dak uitgenodigd en kunnen uitkijken over een soldatenpost en een kolonistenwoning. De soldaat sommeert ons om op te rotten, de kolonist spuugt op de grond en de Palestijn zegt: ‘Zie je wel, zo doen ze nou altijd.' Daarom laten de Palestijnse onderbewoners al dat gedumpte huisvuil in de inmiddels gespannen vangnetten liggen - om te laten zien wat voor rotzakken de bovenburen zijn. Ondertussen zijn de winkels in het oude centrum bijna allemaal dicht en loop je door een spookstad.

Om de 400 kolonisten 'veilig' in Hebron te kunnen laten wonen zijn er meer dan 2000 militairen gestationeerd. Die doen erg hun best om zo onbenaderbaar mogelijk over te komen. (Abel en Enza zijn dus heel tevreden als het later toch lukt om er één te laten poseren.) Ik mag niet ongevraagd door een detector-poortje heen, dus blijf ik wachten; waarop de militair mij toesnauwt: waarom ik niet doorloop!? Wie het weet mag het zeggen. De meiden moeten door een aparte poort, maar hoeven hun tas niet open te maken als ze zeggen ze geen scherp voorwerp bij zich hebben. Tja. Of ze geïntimideerd zijn of gewoon meegaand, weet ik niet, maar even later hullen ze zich zonder morren in een cape plus hoofddoek om de moskee te mogen betreden.

Elke vierkante meter van Hebron heeft zijn eigen geschiedenis, regels, wetten en vooroordelen.

Iedereen is uitverkoren, alleen de ander niet.

Een plaats en een naam (Yad Vashem)

Door Floor de Ronde

Mount Herzl ligt in de volle zon. Na al het ‘stadse' gebeuren van de laatste twee dagen bevinden we ons nu opeens in een met bomen omgeven oase van rust in het midden van Jeruzalem. Hier ligt Theodor Herzl (en andere prominente Israëlische regeringsleiders), de grondlegger van het zionisme. Beton en knaloranje bloemen flankeren zijn laatste rustplaats.

Al afdalend vanaf deze plek komt Yad Vashem in zicht. Ook deze plek, groots van opzet, kijkt uit over Jeruzalem en het omliggende land en lijkt een kalme plek. Dit verandert wanneer je door de museumpoort gaat.

Eerst krijgen we te maken met het probleem dat we een groep zijn die niet heeft gereserveerd. Stiekem proberen we in groepjes van vier of vijf het museum alsnog zonder officiële gids het museum binnen te komen.

Daarna staat bij de ingang van het museum een stoere bewaker die, de weg blokkerend, ons nog een keer ondervraagt (‘Ja, we komen uit Nederland.'). Ook hier kunnen we passeren.

Dan volgt eigenlijk pas het museum dat de echte onrust veroorzaakt. Natuurlijk zijn de getallen, de grootte, kortweg de feitelijke geschiedenis, ons wel bekend. Herkenning alom in de eerste paar zalen, waar de opgang van Hitler als leider en de eerste fasen van de jodenvervolging in Duitsland en Europa worden verhaald. ‘Is dat niet Triumph des Willens?' Toch fijn om te zien dat die kennis in ieder geval voldoende is overgebracht en goed is blijven hangen.

Maar dan komen de beelden en de verhalen van de overlevenden. Een man die vertelt hoe hij als 16-jarige jongen een Aktion van een Einsatzgruppe heeft overleefd, een vrouw die vertelt hoe zij gescheiden werd van de 8-jarige Harry in de rij bij de ingang voor Auschwitz, een man die zijn ervaringen als onderdeel van het Kanada-commando deelt. Beelden die tonen hoe gewone mensen ineens werden vermaakt tot wezenloze nummers, beelden die het dagelijkse leven uitbeelden dat ruw werd verstoord en nu niet meer bestaat, die portretten laten zien van mensen die je recht lijken aan te staren en je dwingen te denken over het waarom.

Het raakt je. Het maakt hier niet uit dat je de getallen en de feiten kent. Woorden zeggen meer dan getallen, beelden spreken meer dan woorden. Je voelt je vuisten ballen, je voelt verdriet, onbegrip, boosheid. Besef van de situatie van de Joden borrelt omhoog en even lijkt de situatie hier opeens simpel.

Dit gevoel zwakt wel weer wat af. Zeker wanneer we diezelfde middag in de Joods-orthodoxe wijk staan en de mannelijke bewoners ons onze status als buitenstaander even zeer duidelijk maken. Daar is dan weer het onbegrip. Toch blijven de vragen en de beelden in je hoofd zitten en dat is ook de bedoeling van Yad Vashem. Niets en niemand vergeten.

Een dag eigenlijk vol tegenstrijdige, soms zware, emoties. 's Avonds is iedereen dan ook moe en duidelijk toe aan ontspanning en dus wordt de bus terug naar het checkpoint gevuld met gezang. ‘Vamos a Milada!' is het devies.

Het leven van een docent/reisleider op reis van minuut tot minuut (Bethlehem, Jeruzalem)

Filmimpressie van de studiereis door Abel van Dijk:

http://www.youtube.com/watch?v=VSmDSc3qrSA

Zaterdag 1510

18.23 uur Milada zet de gebraden kip met rijst en meer op tafel. De verse mintthee vindt gretig aftrek. De meesten scheppen het bord vol. Heel erg vol.

19.25 uur Er zijn jongens die mij met een berde grijns duidelijk willen maken dat het niet goed gaat in de ArenA. Ik maak hen duidelijk dat die jongens uit Alkmaar sinds 1980-81 niet meer in Amsterdam hebben gewonnen. Ik heb een rotsvast vertrouwen in de goede afloop.

20.00 uur Een groep leerlingen gaat samen een verhaal schrijven voor deze reisblog. Interessant experiment.

20.10 uur De berichten uit Amsterdam stemmen mij niet gelukkig maar wel tevreden. De nederlaag blijft uit. De jongens worden stiller en stiller.

20.25 uur Selectie van de foto's van onze wandeling door Bethlehem. Veel politiek ingewikkelde zaken zijn vandaag voorbij gekomen. Een goede gids maar lang van (Engelse) stof. Het vluchtelingenkamp lijkt niet op een vluchtelingenkamp. Is Leila Khaled een verzetsstrijder (volgens de Palestijnen wel) of een terrorist (volgens de Israelisch wel)? Of is het allebei (volgens mij wel)? Dilemma's.

22.00 uur
De vermoeidheid slaat toe en een enkele fan juicht voor Eindhoven. Utrecht treurt. De begeleiders nemen de dag van morgen door. De voltallige begeleiding is voor elf uur in dromenland. De jeugd niet. Moeten ze zelf weten.

Zondag

7.00 uur Ontbijt. Milada rent heen en weer. Ze lijkt te zijn vergeten dat we komen ontbijten. Wanneer iedereen ontbeten heeft volgen er nog gekookte eieren. Een pan vol. Weigeren is onbeleefd.

8.00 uur De eerste taxi rijdt voor. Zes keer op en neer naar Bethlehem checkpoint. Onze honkballers blijken voor de tweede keer in een paar dagen de staatsamateurs van topland Cuba te hebben verslagen. De beloning: wereldkampioen! Knap. Heel knap.

9.15 uur We steken de ‘grens' over. Helemaal niemand gunt ons een blik waardig. Zelfs wanneer we opzichtig met onze paspoorten zwaaien kijkt geen Israelische militair op. De teleurstelling is groot. We eisen een controle. Maar dat helpt natuurlijk helemaal niets. We wurmen ons door de vele draaihekken en staan binnen een paar minuten in Israel. Op naar de oude stad.

10.00 uur Rennen door de moslimwijk. We willen op tijd zijn om de Tempelberg te bezoeken. Wel een beetje druk. Dan dringt tot ons door dat de Joden het Loofhuttenfeest vieren. Er is nu en dan geen doorkomen aan. Ik fungeer als een soort breekijzer. Links en rechts vallen de Joden om als bowlingkegels wanneer ik voorbij stuif. De groep tracht te volgen maar dat lukt nauwelijks.

10.20 uur De Tempelberg is tot 12.30 uur gesloten voor publiek. Punt uit. Geen discussie. Geen uitleg. Geen vooraankondiging. Kom straks maar terug. We passen ons razendsnel aan. Dan nu eerst terug naar de Jaffapoort. Vertrekpunt van een wandeling over de stadsmuur. We kiezen voor de route door de Armeense wijk. Waarschijnlijk het rustigst. Dat hebben we goed ingeschat.

10.30 uur Op de stadmuur. Noordelijke rondgang. Klimmen en klauteren. Smalle doorgangen. Prachtige vergezichten.

12.00 uur Aan het slot van de wandeling klinken overal de imam's. Dolby surround. Ik bel naar huis. De All Blacks hebben gewonnen van The Wallabies. Voor de leek: halve finale WK-rugby. Nieuw-Zeeland wint van Australie. Ik ben daar erg blij mee. Zondag 24 oktober kan ik thuis de finale zien.

12.30 uur Een immens lange rij staat te wachten om toegang te krijgen tot de Tempelberg. Het is warm. Erg warm. Geen schaduw. Afzien. Om ergens te komen moet je nu en dan lijden. We mogen er op! Na ons gaan de hekken weer dicht. Teleurgesteld druipen zij die achter ons stonden weer af. Morgen opnieuw proberen.

13.00 uur. Groepsfoto met de Rotskoepel op de achtergrond. We moeten het terrein verlaten. Tijd voor gebed. Daar hebben de moslims ons liever niet bij. Met tegenzin begeven we ons naar de uitgang.

13.30 uur Terug naar de Klaagmuur. Het Loofhuttenfeest zit er op. We kunnen er weer gewoon lopen. Onze vrouwen gaan hun eigen weg. Bij de muur staat Messi. En een Jood met een prachtige ronde bontmuts. En nog een. En nog een.

14.30 uur Door de nauwe straatjes naar de Heilige Grafkerk. Wat een circus! Kruisiging, begraven, gebalsemd, het middelpunt van de aarde ... het is te veel van het goede. Niet voor de gelovigen. Ze werpen zich ter aarde en staan in de rij voor zo ongeveer alles.

15.15 uur Fotosessie voor de speelgroep op de Olijfberg. De anderen kunnen even rondsnuffelen in de winkeltjes. De eerste aankopen worden gedaan. Club uit Rotterdam staat voor. Jongens worden vrolijker en luidruchtiger.

16.30 uur Oude olijfbomen kijken in de hof van Gethsemane. Weer een plek waar velen in de voetsporen van Jezus willen treden. Druk, druk, druk. Club uit Kuip blijkt te hebben gewonnen. Rotterdam staat boven Amsterdam. Voor Sommigen is dat het enige dat telt. Ik word af en toe ook graag kampioen.

18.00 uur Terug in de moslimwijk van de oude stad. We eten samen een bordje shawarma.

19.30 uur Terug naar checkpoint Bethlehem. Weer een teleurstelling. We zijn nu in 45 seconden in Palestijns gebied. Het is zondagavond. Rustig, heel rustig.

19.45 uur Ons vooraf geregelde busje staat al klaar. In 10 minuten terug naar ons Guesthouse in Beit Sahour. Milada heeft inmiddels de afwas gedaan. En er ligt weer verse mint. Foto's uitzoeken en stukkie tikken. Op de reisblog zie ik dat er negen reacties binnen zijn gekomen. Nieuw record. Moeders bedankt!

22.30 uur Ik tik deze regel en denk ... ik ben moe. Welterusten. Morgen om 7 uur ontbijt.

Bethlehem

Na een korte nacht en een goed verzorgd ontbijt door onze kleine lieve gastvrouw Milada was er even sprake van hevige paniek bij Jolien. Met haar slaperige hoofd was ze die nacht daarvoor haar portemonnee kwijt geraakt. Gelukkig was deze paniek van korteduur, want haar portemonnee werd teruggevonden in de bus. Na deze eerste emotionele achtbaan vertrokken we met z'n allen per taxi naar Bethlehem. We stapten uit bij checkpoint Gilo vanaf waar onze gids Taleb ons op sleeptouw nam. Al lopend langs de muur vertelde hij ons van alles over de omgeving, de geschiedenis en zichzelf. De beschilderingen op de muur maakten veel indruk en er werd druk gefotografeerd. Vervolgens wandelden we door vluchtelingenkamp Aida, dat aan Bethlehem vast ligt. Dit vluchtelingenkamp is van een tentenkamp uitgegroeid tot een overbevolkte wijk met stenen huizen. Alle bewoners van dit kamp dragen nog steeds de sleutel bij zich van het huis dat ze moesten verlaten. Tijdens onze wandeling kwamen we een grote groep kinderen tegen die onder enthousiaste leiding van een Amerikaans-Jordaanse Palestijn een fotografiecursus aan het volgen was. Ook wij waren een interessant doelwit voor hun camera en Basten bleek een echte kindervriend te zijn. Spontaan kregen we een korte rondleiding door het cultuurcentrum vanuit waar de fotografiecursus werd georganiseerd. Met z'n 23en opgepropt in een busje voor vijftien man vervolgden we onze weg naar de geboortekerk van Jezus.Daar kregen we uitgebreid te horen hoe het kerstverhaal in elkaar zat en waarom Jezus in een kribbe lag. Overdonderd door deze totaal nieuwe informatie wurmden we ons door de één meter hoge ingang. Omringd door een hoop gelovigen bekeken we de kerk en de crypte. De verhalen van de gids duurden deze keer niet lang, want we werden de kerk uitgestuurd door een paar oververhitte bewakers vanwege de naderende sluitingstijd.
Onze twee uur vrije tijd besteedden we met het uitkammen van souvenirwinkeltjes. Iedereen deed bescheiden aankoopjes. Behalve Thijs. Hij raakte verstrikt in een web van tactische verkooptrucs van een slimme Palestijnse zakenvrouw. Hij kocht voor honderd shekel (twintig euro) een verroeste oude sleutel die zogenaamd een enorm belangrijke historische waarde had. De ontdane Thijs kwam tot de conclusie dat hij zijn onderhandelingstactieken toch echt nog wat aan moet scherpen.
Morgen duiken we Jeruzalem in! Shalom!

Paulien, Enza, Tessa, Celeste, Vera, Jolien, Thijs, Basten, Koen, Jory, Tobias, Cees Jan, Jeffrey, Friso, Merlin, Chet, Abel en Geert.

Programma studiereis Israel-Palestijnse gebieden 14-22 oktober 2011

Programma studiereis

Israël - Palestijnse gebieden PWS 6 (T)VWO

14 -22 oktober 2011

LET OP: Dit is een concept! Op hoofdlijnen zie je hier wat we gaan doen. De uiteindelijke indeling per dag zal zonder twijfel gaan afwijken van dat wat hieronder wordt aangegeven. Een reis als deze vraagt een flexibele opstelling/benadering wat betreft de wijze waarop het programma ter plekke zal worden ingevuld. Deze versie is voor het laatst bijgewerkt op dinsdag 11 oktober.

Vrijdag 14 oktober

LETOP : normale lesdag! Blijf niet zonder een goede reden weg. Dat schaadt onze projecten.

16.30 uur Verzamelen MULTATULILAAN / extra bagage verdelen en daarna inladen, afscheid nemen, controle paspoorten

16.45 uur Vertrek naar Schiphol met de bus. LET OP: we wachten niet op laatkomers!

21.25 uur Vlucht Amsterdam - Tel Aviv met KLM

01.55 uur Aankomst op vliegveld Ben Gurion/Tel Aviv

Na ophalen bagage en douaneformaliteiten vertrek (per bus) naar Guest House in Beit Sahour (=Palestijns gebied. Plaats ligt tegen Bethlehem aan.)

04.30 uur Inchecken en kamers indelen in Guest House El Beit in Beit Sahour

Zaterdag 15 oktober

11.00 uur Ontbijt/Lunch

13.00 uur Vertrek naar Bethlehem (taxi's zelf regelen). Excursie o.l.v. gids van ATG langs o.a. checkpoint, de muur, vluchtelingenkamp Aida, oude binnenstad van Bethlehem (o.a.geboortekerk Jezus)

18.00 uur Rest van de middag en avond vrij. Ook terugkeer naar Guest House vervoer zelf regelen.

19.30 uur Diner in Guest House El Beit

Zondag 16 oktober

07.00 uur Ontbijt

08.00 uur Vertrek naar de oude stad van Jeruzalem (al het vervoer zelf regelen!). O.a. wandeling over de stadsmuren, bezoek aan de moslim, joodse en christelijke wijk, diverse stadspoorten, de Klaagmuur, de Olijfberg, graf van Oskar Schindler en nog heel veel meer. Tempelberg: 7.30-11.00 uur!

17.00 uur Diner in oude stad van Jeruzalem

18.30 uur Vertrek naar ons Guest House in Beit Sahour

20.00 uur Terug in Guest House. Rest van de avond vrij om eerste ervaringen te delen.

Maandag 17 oktober

08.00 uur Ontbijt

09.00 uur Vertrek naar Jeruzalem (al het vervoer zelf regelen!). Bezoek aan Holocaustmuseum Yad Vashem.

14.00 uur Bezoek aan Israël Museum en aansluitend bezoek aan nieuwe stad (o.a. de markt Manahe Yehuda) en orthodox Joodse wijk Me'a She'arim

18.00 uur Diner in Jeruzalem

20.00 uur Vertrek naar ons Guest House in Beit Sahour

21.00 uur Avond vrij om indrukken te verwerken en te delen

Dinsdag 18 oktober

08.00 uur Ontbijt

09.00 uur Vertrek naar Hebron. Bezoek aan oude binnenstad van Hebron. Vervoer en gids door ATG.

14.00 uur Vrije middag. Mogelijkheid om centrum Bethlehem te bezoeken, wat te winkelen, lezen, schrijven of gewoon wat relaxen.

18.00 uur Diner in ons Guest House. Rest van de avond vrij om logboeken bij te werken en uit te rusten.

Woensdag 19 oktober

07.00 uur Ontbijt

08.00 uur Vertrek naar Ramallah. Bezoek aan diverse plekken in en rond Ramallah.

13.00 uur Terug naar Beit Sahour.

14.30 uur Vertrek naar klooster Mar Saba

15.30 uur Wandeling door de steenwoestijn naar dinerlocatie (=Ahmad's tent). Diner + kampvuur + muziek in de steenwoestijn.

21.00 uur Vertrek naar ons Guest House

Donderdag 20 oktober

07.00 uur Ontbijt

08.00 uur Olijvenplukken. Vervoer door ATG.

13.00 uur Lunch en daarna vertrek naar Beit Sahour

14.30 uur Lezing in Bethlehem door deskundige bij de organisatie ARIJ

17.00 uur Diner in Ruth's Field (Shepherds Field street) in Beit Sahour.

18.00 uur Facultatief: wie zin heeft kan nog een keer mee naar Jeruzalem ‘by night'.

Vrijdag 21 oktober

09.00 uur Ontbijt

10.00 uur Vertrek naar het VACA Center in Abu Dis. Ochtend rondleiding door Abu Dis en andere programmaonderdelen. Vervoer heen en terug door ATG.

16.00 uur Afsluitend gezamenlijk diner met de kinderen van het VACA Center

17.00 uur Vertrek naar ons Guest House in Beit Sahour. Inpakken en gereed maken voor vertrek.

Zaterdag 22 oktober

00.30 uur Vertrek naar luchthaven Tel Aviv. Inchecken, douaneformaliteiten enz.. Vervoer per bus door ATG.

04.30 uur Vertrek naar Amsterdam met KLM

09.15 uur Aankomst Amsterdam en thuiskomst. Deelnemers worden door eigen ouders,vrienden, familie opgehaald.

Leve het reisblog!

3 continenten, 15 landen, 120.000 kilometer, 84 verhalen (heb je alles gelezen dan heb je twee boeken uit!), 1764 foto's, bijna 150.000 hits ... het waren 14 heerlijke maanden. Toen ik in juni 2010 aan dit reisblog begon was ik vast van plan er vandaag een punt achter te zetten. Dat doe ik echter niet! Ik ben het tikken van de verhaaltjes en het werken met de foto's steeds leuker gaan vinden en nu de kans op het verschijnen van nieuwe reisboeken wel heel klein is geworden is dit blog een fantastisch alternatief om bezig te zijn met wat ik het liefst doe: reizen en wat ik hoor, ervaar en zie delen met anderen. Kortom: ik hef deze reisblog niet op. De komende maanden, ik zei het eerder, moet ik echter eerst weer eens aan het werk. Daar heb ik gelukkig ook weer heel veel zin in. Onze eerste ontmoeting hier op het blogzal niet veel eerder danin oktober zijn (Israel/Palestijnse gebieden) en/of in december op de Nederlandse Antillen (Bonaire). Ben je blij dat die 14 maanden er op zitten?! Gewoon afmelden door een simpele muisklik. Leuk dat je het afgelopen jaar meelas en meekeek en wellicht tot later. Leve het reisblog!